Cech Rzemiosł Różnych w Olkuszu

Historia organizacji rzemiosła olkuskiego sięga czasów średniowiecza. Źródła historyczne wymieniają w tym okresie 6 cechów: rzeźników, szewców, kowali, piekarzy, piwowarów i krawców.

W XVI i XVII wieku liczba organizacji cechowych wzrosła do 9 – wyodrębnili się  czapnicy, tkacze i kuśnierze. W tym też okresie olkuskim cechom w większości zostały nadane statuty. W 1580 roku Olkusz pod względem wysokości płaconych dla Króla podatków od ludności rzemieślniczo-handlowej zajmował 13 miejsce spośród 70 miast województwa krakowskiego. Należał do przodujących płatników w grupie miast średnich.  Niech  o znaczeniu rzemiosła  zaświadczy  regestr poboru podatków z 28 kwietnia 1629 roku, który wymienia wszystkich rzemieślników w Olkuszu i wysokość zapłaconych przez nich podatków. Ogółem z Olkusza Królowi dostarczono 556 florenów ( dla porównania z Chrzanowa 230 florenów, ze Sławkowa 224 floreny a ze Skały 81 ).

W okresie dwudziestolecia międzywojennego Olkusz należał do województwa kieleckiego. W powiecie olkuskim karty rzemieślnicze wykupiło 2580 rzemieślników co równało się liczbie warsztatów. Byli oni zrzeszeni w 19 cechach. Najliczniejszą grupę stanowili rzemieślnicy branży skórzanej, a zaraz za nimi plasowali się rzemieślnicy branży spożywczej. Istniały odrębne organizacje cechowe zrzeszające rzemieślników polskich i rzemieślników narodowości żydowskiej.

W czasie wojny działalność cechów została zawieszona. Olkusz stał się  częścią Generalnej Guberni. Organizacja cechowa została reaktywowana dopiero w 1945 roku.

Na przestrzeni lat olkuski cech zrzeszał nawet do 600  rzemieślników. Obecnie zrzesza 60 zakładów  rzemieślniczych. Cechem kieruje pięcioosobowy Zarząd w składzie:

Starszy Cechu Mirosław Wcisło

I Podstarszy Janusz Piasny

II Podstarszy Adam Mączka

Sekretarz Zofia Rydzyk

Członek Andrzej Gwizdała

Olkuski Cech Rzemiosł Różnych ma swoją siedzibę w Domu Rzemiosła przy ulicy Króla Kazimierza  Wielkiego, oddanym do użytku w 1974 roku a zbudowanym z inicjatywy i funduszy samych  rzemieślników. Funkcjonuje w nim  Biuro Cechu z dwoma pracownikami etatowymi. Cech posiada osobowość prawną i statut w oparciu o który prowadzi działalność merytoryczną. Do ważnych funkcji Cechu należy reprezentowanie rzemiosła podczas różnorodnych uroczystości kościelnych i świeckich.

Warsztaty rzemieślnicze oprócz funkcji produkcyjno-usługowych spełniały i dalej pełnią ważną rolę w procesie kształcenia kadr dla rzemiosła i przemysłu. Dzisiaj  w zakładach rzemieślniczych terminuje 100 uczniów – a najliczniejsza grupa to fryzjerzy, mechanicy samochodowi, piekarze i cukiernicy.